Imieniny: Jarosława, Marka, Wiki
150 Rocznica Wybuchu Powstania Styczniowego
W niedzielę 13 stycznia 2013 roku został poświęcony Pomnik ufundowany w 150 Rocznicę Wybuchu Powstania Styczniowego. W niedzielę 13 stycznia 2013 roku został poświęcony Pomnik postawiony w Parku Jana Pawła II znajdującym się przy kościele p.w. Podwyższenia Krzyża Św. w Hajnówce, ufundowany w 150 Rocznicę Wybuchu Powstania Styczniowego. Pomnik poświęcił i Mszę św. w intencji wszystkich poległych w Powstaniu Styczniowym odprawił J.E. Ks. Bp Dr Antoni Pacyfik Dydycz – Biskup Drohiczyński. To wydarzenie rozpoczęło na terenie naszej Diecezji obchody upamiętniające 150 Rocznicę Wybuch Powstania Styczniowego.
Inspiratorem tego przedsięwzięcia byli: pan Poseł RP Krzysztof Jurgiel, który razem z panem Senatorem VII Kadencji Sejmu RP Janem Dobrzyńskim oraz Proboszczem Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Podwyższenia Krzyża Św. w Hajnówce – ks. kan. Józefem Poskrobko i Radnym Sejmiku Podlaskiego z Klubu Prawa i Sprawiedliwości panem Henrykiem Łukaszewiczem, wspólnie doprowadzili do powstania w Hajnówce tego Pomnika. Choć w chwili wybuchu Powstania Styczniowego Hajnówka jeszcze nie istniała, ale tereny tutejsze były schronieniem – w sposób szczególny Puszcza Białowieska – dla powstańców od stycznia 1863 roku i w 1864 roku, gdy ci po bitwach stoczonych z carskimi wojskami – nierzadko przegranymi – szukali schronienia i leczyli odniesione rany. Wielu z powstańców pozostało na naszej hajnowskiej ziemi, pochowanych w Puszczy lub na jej skraju np. we wsi Orzeszkowo, gdzie znajduje się mogiła powstańców styczniowych.
W hajnowskich uroczystościach prócz naszego Pasterza J.E. Ks. Bpa Dr Antoniego Dydycza wzięli udział licznie przybyli kapłani z dekanatu hajnowskiego na czele z Dziekanem Hajnowskim – ks. prał. Zbigniewem Janem Niemyjskim – proboszczem w Narwi i ks. Mitratem Michałem Niegierwiczem – Dziekanem Cerkwi Prawosławnej w Hajnówce. Byli też obecni fundatorzy Pomnika: p. Poseł RP Krzysztof Jurgiel, p. Senator RP VII kadencji Jan Dobrzyński i radni Klubu P i S z Sejmiku Podlaskiego, których reprezentował p. Henryk Łukaszewicz. Przybyli też: p. Poseł RP Dariusz Piątkowski oraz władze miasta Hajnówki: p. Burmistrz Jerzy Sirak wraz z Przewodniczącą Rady Miasta p. Ałłą Gryc, Starosta Hajnowski p. Włodzimierz Pietroczuk, Prezes PSS „Społem” p. Mieczysława Bogdanowicz, Prezes PUK p. Jarosław Kot, zastępca Komendanta Powiatowego Policji p. Adam Mojsa, Komendant ZHP Chorągwi Białostockiej Andrzej Bajkowski, Przewodniczący Oddz. NSZZ „Solidarność” w Hajnówce p. Roman Sadukierski, p. Rafał Siwek – długoletni Prezes Ogólnopolskiego i Diecezjalnego KSM – u oraz licznie przybyłe na tę uroczystość Poczty Sztandarowe ze szkól hajnowskich oraz organizacji pozarządowych. Byli też obecni przedstawiciele mediów: „Niedzieli” – ks. dyr. Niedzieli Podlaskiej – Artur Płachno z Drohiczyna i nasza Telewizja Kablowa w Hajnówce.
Po Mszy św. młodzież z Zespołu Szkół Nr 2 w Hajnówce przedstawiła w kościele inscenizację związaną z Powstaniem Styczniowym.
Wszystkim, którzy wzięli udział w hajnowskich obchodach 150 Rocznicy Wybuchu Powstania Styczniowego serdecznie dziękują Organizatorzy – Bóg zapłać!
KRÓTKI RYS HISTORYCZNY POWSTANIA STYCZNIOWEGO
Powstanie Styczniowe – polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Wybuchło 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863r w byłym Wielkim Księstwie Litewskim, trwało do jesieni 1864r. Zasięgiem objęło tylko zabór rosyjski: Królestwo Polskie oraz ziemie zabrane – Litwę, Białoruś i część Ukrainy. Najdłużej, aż do grudnia 1864 r., walczył ostatni oddział powstańczy księdza generała Stanisława Brzóski na Podlasiu. Podczas powstania brał udział w bitwach pod Siemiatyczami, Woskrzennicami, Gręzówką, Włodawą, Sławatyczami i Fajsławicami. Ksiądz Brzóska po ujęciu został powieszony w Sokołowie Podlaskim.
Powstanie Styczniowe było największym polskim powstaniem narodowym, spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej. Miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy zostało zabitych w walkach, blisko 1 tys. straconych, ok. 38 tys. skazanych na katorgę lub zesłanych na Syberię, a ok. 10 tys. wyemigrowało. Wilno zostało spacyfikowane przez oddziały Murawjowa Wieszatiela. Po upadku powstania Kraj i Litwa pogrążyły się w żałobie narodowej. Władze rosyjskie przystąpiły też do wzmożonej rusyfikacji społeczeństwa polskiego, mającej na celu upodobnienie Kongresówki do innych prowincji Imperium Rosyjskiego. Już w 1867r zniesiono resztę autonomii Królestwa Polskiego, nazywanego odtąd Krajem Przywiślańskim. W 1869r zlikwidowano Szkołę Główną Warszawską, w latach 1869–1870 setkom miast wspierających powstanie odebrano prawa miejskie doprowadzając je tym samym do upadku, w roku 1874 zniesiono urząd namiestnika, w 1886r zlikwidowano Bank Polski. Skasowano klasztory katolickie w Królestwie, skonfiskowano ok. 1600 majątków ziemskich. Po stłumieniu powstania znaczna część społeczeństwa Królestwa i Litwy uznała dalszą walkę zbrojną z zaborcą rosyjskim za bezcelową i zwróciła się ku pracy organicznej.
POWSTANIE STYCZNIOWE NA NASZYCH TERENACH.
Bitwa pod Siemiatyczami– największa bitwa powstania styczniowego, stoczona 6 i 7 lutego 1863 roku między rosyjskimi oddziałami gen. Maniukina, a polskimi oddziałami powstańców płk. Walentego Lewandowskiego, płk. Romana Rogińskiego i Władysława Cichorskiego-Zameczka.
Tak jak w całej Białostocczyźnie, tak i w Siemiatyczach powstanie nie rozpoczęło się 22 stycznia 1863 roku, jednak w ciągu kilku następnych dni w miasteczku zaczęli gromadzić się ochotnicy. Już od 1860 roku miały miejsce w Siemiatyczach demonstracje patriotyczne, aczkolwiek miały one dość spokojny charakter. Nawet ukaz uwłaszczeniowy z 1861 roku nie wywołał większych zamieszek, choć stało się tak w innych miejscowościach. Demonstracje były inspirowane przez okolicznych ziemian i przyjezdnych z Warszawy. Po sumie w kościele śpiewano Boże, coś Polskę, a młodzież w miasteczku chodziła w konfederatkach. Uprzykrzano życie urzędnikom carskim. W roku 1862 z Siemiatycz wycofał się rosyjski garnizon, co pozwoliło konspiratorom działać swobodniej. Ówczesny właściciel miasteczka Karol Fanshawe wyjechał za granicę na leczenie, pozostawiając dobra siemiatyckie w rękach ich dzierżawcy - Dąbrowskiego. Pałac księżnej Anny Jabłonowskiej stał się magazynem broni, mundurów i żywności.
W pierwszych dniach lutego w Siemiatyczach doszło do połączenia partii Zameczka, idącej od strony Łomży, z partią Rogińskiego, podążającą od Białej. Dowództwo objął − jako naczelnik wojskowy Podlasia − Walenty Lewandowski. Powstańców było około 4000, atakujących Rosjan 2500.
Kontratak kosynierów zakończył się − z dużymi stratami − niepowodzeniem. Powstańcom nie udało się − wobec przewagi ogniowej przeciwnika − utrzymać wcześniej opanowanego miasteczka. Ponadto brak było współdziałania polskich dowódców. Powstańcy − przy mało skutecznym pościgu wojsk rosyjskich − wrócili do Królestwa lub do Puszczy Białowieskiej; Rogiński ze swymi ludźmi uszedł na Białoruś.
Była też na naszym terenie bitwa pod Mierzwinem 5 XII 1863r, którą dowodził Karol Kalita Rębajło.
Pamiętając o Powstańcach Styczniowych, którzy walczyli o wolność naszej Ojczyzny, hajnowianie oddali im cześć, a Pomnik stojący przy kościele farnym w Hajnówce mówi obecnym i przyszłym pokoleniom o ich chlubnej walce:
„… Cześć Waszym duszom, co gorzały dumnie
W tę noc styczniową, dziwnie rozsrebrzoną.
Kiedyście zwarci w trzy szare kolumny
Zapałem zbrojni, w walkę szli szaloną …”
Hajnówka 2013.